At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate.#

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Esse enim, nisi eris, non potes. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Hac videlicet ratione, quod ea, quae externa sunt, iis tuemur officiis, quae oriuntur a suo cuiusque genere virtutis. Duo Reges: constructio interrete. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Quid censes in Latino fore? 


Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L.
  1. Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt.
  2. Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac.
  3. De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari.
  4. In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum.
  5. Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis;
  6. In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum.

Theophrastus mediocriterne delectat, cum tractat locos ab Aristotele ante tractatos? Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Non enim in ipsa sapientia positum est beatum esse, sed in iis rebus, quas sapientia comparat ad voluptatem. Profectus in exilium Tubulus statim nec respondere ausus; Maximus dolor, inquit, brevis est. Et ille ridens: Age, age, inquit,-satis enim scite me nostri sermonis principium esse voluisti-exponamus adolescenti,. Quo modo igitur, inquies, verum esse poterit omnia referri ad summum bonum, si amicítiae, si propinquitates, si reliqua externa summo bono non continentur? 

Ne seges quidem igitur spicis uberibus et crebris, si avenam uspiam videris, nec mercatura quaestuosa, si in maximis lucris paulum aliquid damni contraxerit. Audeo dicere, inquit. Iam insipientes alios ita esse, ut nullo modo ad sapientiam possent pervenire, alios, qui possent, si id egissent, sapientiam consequi. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Eorum enim est haec querela, qui sibi cari sunt seseque diligunt. Nos cum te, M. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. 

Nunc vides, quid faciat. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. 

Ut pulsi recurrant?Nam, ut paulo ante docui, augendae voluptatis finis est doloris omnis amotio.Praeclare hoc quidem.Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?Quis hoc dicit?Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem;

Concinnus deinde et elegans huius, Aristo, sed ea, quae
desideratur, a magno philosopho, gravitas, in eo non fuit;

Quia voluptatem hanc esse sentiunt omnes, quam sensus
accipiens movetur et iucunditate quadam perfunditur.

Quis istum dolorem timet? Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Quis contra in illa aetate pudorem, constantiam, etiamsi sua nihil intersit, non tamen diligat? Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Quae similitudo in genere etiam humano apparet. De vacuitate doloris eadem sententia erit. Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Egone quaeris, inquit, quid sentiam? 

Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Si enim ad populum me vocas, eum. Laboro autem non sine causa; Urgent tamen et nihil remittunt. An eum locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Aeschines inter se decertare soliti sunt? Sed finge non solum callidum eum, qui aliquid improbe faciat, verum etiam praepotentem, ut M. Quod quidem nobis non saepe contingit. 

De quibus cupio scire quid sentias.#

Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo. Itaque eo, quale sit, breviter, ut tempus postulat, constituto accedam ad omnia tua, Torquate, nisi memoria forte defecerit. Sed certe opus est ea valere et vigere et naturales motus ususque habere, ut nec absit quid eorum nec aegrum debilitatumve sit; Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Ergo in hac ratione tota de maximis fere rebus Stoici illos secuti sunt, ut et deos esse et quattuor ex rebus omnia constare dicerent. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. 

Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. Quippe: habes enim a rhetoribus; Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. Bestiarum vero nullum iudicium puto. Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. Ergo, inquit, tibi Q. Quid ait Aristoteles reliquique Platonis alumni? Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. Quid sequatur, quid repugnet, vident. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? 

  • Sin kakan malitiam dixisses, ad aliud nos unum certum vitium consuetudo Latina traduceret.
  • Voluptatem cum summum bonum diceret, primum in eo ipso parum vidit, deinde hoc quoque alienum;
  • Negat enim summo bono afferre incrementum diem.

Rationis enim perfectio est virtus; Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? Quo modo? Paria sunt igitur. Facit igitur Lucius noster prudenter, qui audire de summo bono potissimum velit; Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Iam autem Callipho aut Diodorus quo modo poterunt tibi istud concedere, qui ad honestatem aliud adiungant, quod ex eodem genere non sit? Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Sunt etiam turpitudines plurimae, quae, nisi honestas natura plurimum valeat, cur non cadant in sapientem non est facile defendere. 

Non enim actionis aut officii ratio impellit ad ea, quae secundum naturam sunt, petenda, sed ab iis et appetitio et actio commovetur. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Una voluptas e multis obscuratur in illa vita voluptaria, sed tamen ea, quamvis parva sit, pars est eius vitae, quae posita est in voluptate. Quarum cum una sit, qua mores conformari putantur, differo eam partem, quae quasi stirps ets huius quaestionis. Deinceps videndum est, quoniam satis apertum est sibi quemque natura esse carum, quae sit hominis natura. Facile pateremur, qui etiam nunc agendi aliquid discendique causa prope contra naturam vígillas suscipere soleamus. Tubulum fuisse, qua illum, cuius is condemnatus est rogatione, P. Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. 

Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio.#

Explanetur igitur. Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; Paulum, cum regem Persem captum adduceret, eodem flumine invectio? Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Aliter autem vobis placet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? Naturalem enim appetitionem, quam vocant o)rmh)n, itemque officium, ipsam etiam virtutem tuentem volunt esse earum rerum, quae secundum naturam sunt. Idque testamento cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post mortem ad nos pertinere? 

  • Apud imperitos tum illa dicta sunt, aliquid etiam coronae datum;
  • Immo sit sane nihil melius, inquam-nondum enim id quaero-, num propterea idem voluptas est, quod, ut ita dicam, indolentia?
  • Sed nonne merninisti licere mihi ista probare, quae sunt a te dicta?

Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur. Non laboro, inquit, de nomine. Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. Qualem igitur hominem natura inchoavit? Itaque contra est, ac dicitis; 

Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere.#

Totum genus hoc Zeno et qui ab eo sunt aut non potuerunt aut noluerunt, certe reliquerunt. Dat enim intervalla et relaxat. Tum ego: Non mehercule, inquam, soleo temere contra Stoicos, non quo illis admodum assentiar, sed pudore impedior; Quid ad utilitatem tantae pecuniae? At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria? Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Quippe: habes enim a rhetoribus; Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. 

Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur. Haeret in salebra. Quid ergo dubitamus, quin, si non dolere voluptas sit summa, non esse in voluptate dolor sit maximus? Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque ea sunt opiniones ac iudicia levitatis. Confecta res esset. 

Quis est enim aut quotus quisque, cui, mora cum
adpropinquet, non refugiat timido sanguen átque exalbescát
metu?

At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum!
Incendi igitur eos, qui audiunt, vides.
  1. De hominibus dici non necesse est.
  2. Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur.
  3. Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes.

Videsne, ut haec concinant?Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio.In schola desinis.In eo autem voluptas omnium Latine loquentium more ponitur, cum percipitur ea, quae sensum aliquem moveat, iucunditas.Memini vero, inquam;Itaque sensibus rationem adiunxit et ratione effecta sensus non reliquit.Perge porro;Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse.Sed videbimus.Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere?Haec dicuntur inconstantissime.Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere?


Quo constituto tum licebit otiose ista quaerere, de magnitudine rerum, de excellentia, quanta in quoque sit ad beate vivendum, de istis ipsis obscurationibus, quae propter exiguitatem vix aut ne vix quidem appareant.